ma tôn hối bất đương sơ

Trong mùa giải mà hệ thống gây áp lực tầm cao của “The Kop” gặp vấn đề do vô số chấn thương và sự suy giảm phong độ ở tuyến tiền vệ, HLV Jurgen Klopp phải thay đổi chiến thuật. Thay vì dâng cao để áp sát đối phương và tấn công biên như thường lệ, Trent Alexander-Arnold bắt đầu có xu hướng di chuyển vào trung lộ và chơi như một tiền vệ trung tâm.

Điều đó giúp tuyến giữa Liverpool có thêm độ dày để chống những pha phản công của đối phương, vấn đề được gây ra bởi hàng tiền vệ yếu hơn mọi năm. Tuy nhiên thay vì đem về những tiền vệ có phong cách “công nhân” vào hè này để giải quyết điểm yếu, đội chủ sân Anfield lại đem về Mac Allister, một tiền vệ thiên về kiểm soát bóng và không giỏi phòng ngự.

Bộ kỹ năng của Allister

Mùa giải 2022/23, HLV Roberto De Zerbi áp dụng sơ đồ chiến thuật 4-2-3-1 tại Brighton. Ở đó, Mac Allister thường góp mặt với vai trò tiền vệ kiến thiết. Đôi khi, tuyển thủ Argentina được bố trí thấp cạnh tiền vệ trung tâm Moises Caicedo để nhường vị trí số 10 cho Julio Enciso hoặc Adam Lallana.

Tuy nhiên khi bước vào trận đấu, Brighton chuyển sang đội hình 2-4-2-2 lúc giữ bóng với việc tiền đạo mục tiêu lùi về chơi cạnh tiền vệ công (thông thường là Allister - PV), để hai tiền đạo cánh chơi cao nhất trên hàng công. Trong khi đó, các hậu vệ biên của Brighton cũng dâng cao bằng các tiền vệ trung tâm hoặc thậm chí cao hơn nữa trong các pha tấn công.

Sơ đồ 2-4-2-2 giúp Brighton có đến 4 cầu thủ chơi ở trung tâm hàng tiền vệ, tạo lợi thế quân số so với tuyến giữa đối phương. Thậm chí, hai hậu vệ cánh chơi cao của “Chim mòng biển” cũng sẵn sàng tham gia vào quá trình tổ chức và tịnh tiến bóng của các tiền vệ.

Với chiến thuật này, khi cần chuyển trạng thái sang phòng ngự, tập thể của De Zerbi có thể nhanh chóng ổn định sơ đồ 4-4-2 với việc các cầu thủ chạy biên lùi về, tạo thành ba tuyến phòng thủ kiên cố. Nhìn chung, triết lý bóng đá này phát huy tác dụng khi giúp Brighton cán đích ở vị trí thứ 6 Premier League mùa 2022/23.

Trong hệ thống của đội chủ sân American Express Community, Mac Allister có nhiệm vụ kiểm soát bóng. Tại Premier League mùa vừa qua, trong 1.900 đường chuyền mà tiền vệ người Argentina thực hiện, 88% tình huống bóng đi trúng đích. Cả hai thông số trên đều thuộc nhóm cao nhất đấu trường này.

Cũng tại giải đấu số một nước Anh giai đoạn trên, tỷ lệ để mất bóng (tính cả chuyền hỏng lẫn dắt bóng không thành công - PV) của cầu thủ 24 tuổi chỉ là 16,2%, là một trong những người có chỉ số này thấp nhất giải đấu.

Đáng chú ý, những cầu thủ có tỷ lệ mất bóng thấp hơn Allister tại Premier League mùa vừa qua phần lớn là các tiền vệ phòng ngự như Rodri, Thomas Partey hay Declan Rice. Trong khi đó, tuyển thủ Argentina lại thường chơi cao như một số 10. Allister vì thế là một khác biệt.

Điểm yếu của tiền vệ 24 tuổi là khả năng hỗ trợ phòng ngự. Thống kê từ FBREF chỉ ra số lần Mac Allister cắt bóng (interceptions), cản cú sút (blocks) hay phá bóng (clearances) thành công trong mùa giải 2022/23 nằm ở mức rất thấp so với các đồng nghiệp chơi cùng vị trí ở 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu.

Tuy có khả năng chuyền chính xác và chơi với vai trò của một số 10, Mac Allister không giỏi kiến tạo. Tại Premier League mùa 2022/23, cầu thủ người Argentina chỉ có hai pha dọn cỗ. Nói cách khác, tiền vệ 24 tuổi là người có thiên hướng kiểm soát bóng và tổ chức lối chơi thay vì tạo đột phá, đặc biệt bằng các đường chuyền.

Chính phong cách thi đấu trên giúp Mac Allister có thể linh hoạt lùi từ vị trí số 10 về tiền vệ trung tâm để giúp Brighton cầm nhịp trận đấu. Với xu hướng di chuyển này, cơ hội để cầu thủ này tự lập công cũng ít đi.

Mặc dù Allister có nhiều bàn thắng nhất “Mòng biển” tại Premier League mùa giải vừa qua (10), 6 trong số đó đến từ chấm đá penalty, 1 bàn từ đá phạt trực tiếp và 3 bàn còn lại được ghi từ những tư thế cận thành. Có thể nói, khả năng làm bàn của cầu thủ người Argentina không quá ấn tượng.

Thương vụ Allister cho thấy Klopp từ bỏ gegenpressing?

Allister không phải mẫu tiền vệ mà Liverpool dưới thời HLV Klopp thường sử dụng. “Cậu ấy là kiểu người chơi từ tốn, không vội vàng trong việc tìm kiếm bàn thắng lẫn áp sát đối phương”, Gary Neville nhận định về cầu thủ 24 tuổi. Trong khi đó, “The Kop” vốn thích những mẫu tiền vệ theo phong cách “công nhân”, có khả năng tranh chấp tốt rồi nhanh chóng chuyển đổi trạng thái.

Triết lý gegenpressing của Klopp yêu cầu những tiền vệ có khả năng hoạt động năng nổ, gây áp lực lên đội bạn ngay khi họ triển khai bóng từ tuyến dưới và đoạt bóng nhanh nhất có thể. Jordan Henderson, Thiago Alcantara, James Milner hay trong quá khứ và Georginio Wijnaldum giỏi việc này.

Tiền vệ của Klopp không cần điều tiết nhịp độ trận đấu mà chỉ cần đưa bóng lên trên nhanh nhất có thể, đến hàng công hoặc cho hai hậu vệ cánh, những người thường dâng cao tấn công. Song, điều đó không còn đúng trong mùa giải 2022/23.

Ở đó, lối chơi áp sát của Klopp trở nên thiếu hiệu quả do sự suy giảm phong độ của các tiền vệ như Fabinho, Henderson hay Milner và chấn thương của của Curtis Jones, Arthur Melo, Alex Oxlade-Chamberlain và Thiago. Điều đó góp phần khiến tỷ lệ tranh chấp tay đôi thành công của Liverpool chỉ đạt 47,5%, thấp nhất Premier League.

Việc này khiến những pha gây áp lực tầm cao thất bại của "The Kop" đến thường xuyên hơn, mở ra những khoảng trống sau lưng để đối phương tận dụng. HLV Klopp khắc phục điểm yếu nơi tuyến giữa bằng cách thay đổi vị trí của Trent Alexander-Arnold. Mọi khi, hậu vệ phải người Anh chủ trương thi đấu bám biên và thường dâng cao để tạt bóng trong sơ đồ 4-3-3 của Liverpool.

Sau giải pháp của chiến lược gia người Đức, Arnold không còn tự do dâng cao nữa mà chơi bó vào trung lộ, cạnh các tiền vệ trung tâm, để tăng thêm nhân sự cho khu trung tuyến, phục vụ việc chống các đợt phản công. Khi đó, Fabinho cùng Arnold tạo thành cặp tiền vệ trụ trong sơ đồ 3-2-2-3 nhưng tuyển thủ Anh được tự do dâng cao ở trung lộ hơn.

Cách làm của Klopp khiến Liverpool có một “chiếc hộp” 4 người ở hàng tiền vệ, qua đó cũng tạo lợi thế quân số trong khâu triển khai bóng. Sự đổi mới này cũng giúp Arnold có nhiều bóng hơn để quan sát và chuyền bóng cho đồng đội, điều vốn là điểm mạnh của hậu vệ này.

Với phong độ tốt vào cuối mùa 2022/23, Liverpool vươn từ giữa bảng xếp hạng đến vị trí thứ 5. “The Kop” trong giai đoạn trên mất đi một người tạo khác biệt bên cánh phải để dồn quân cho tuyến giữa. Và đó là bước đi đúng đắn của CLB này.

Song, có nhất thiết phải làm vậy nếu hàng tiền vệ ba người của họ vẫn hoạt động ổn? Khi các tiền vệ trụ cột của Liverpool trở lại, Arnold nên trở lại với phong cách bám biên quen thuộc? Giải pháp cần làm là bổ sung các tiền vệ “công nhân” chất lượng vào hàng tiền vệ để Arnold không cần bó vào trung lộ nữa.

Thương vụ Mac Allister chứng minh HLV Klopp quyết định thực hiện một sự thay đổi lớn cho đội hình Liverpool. Một tiền vệ cầm nhịp có thể giúp Liverpool sở hữu bóng tốt hơn. Cầu thủ người Argentina cũng có khả năng lùi về như một tiền vệ trung tâm, tạo khoảng trống cho Arnold băng lên tấn công ở trung lộ.

Allister cũng quen với sơ đồ “chiếc hộp” 4 người ở hàng tiền vệ tại Brighton mùa vừa qua. Điều này vô tình lại lại trùng hợp với đội hình của Klopp sau phát kiến thay đổi vị trí chiến thuật của Arnold.

Thậm chí, ngôi sao 24 tuổi có thể phát huy hơn nữa vai trò cầm nhịp của mình vì Liverpool khi lên bóng chơi với đội hình 3-2-2-3, nhiều tiền đạo hơn so với 2-4-2-2 của “Mòng biển”. Lý do của điều này là chất lượng hậu vệ của “Lữ đoàn đỏ” tốt hơn CLB cũ của Allister nên có thể chơi ít cầu thủ phòng ngự hơn mà vẫn đảm bảo an toàn.

Song trên hết, thương vụ Allister cho thấy một sự đổi mới trong triết lý bóng đá của HLV Klopp tại Liverpool. Thay vì mua thêm những tiền vệ thiên về thể lực để củng cố chiến thuật gegenpressing, “The Kop” quyết định chiêu mộ một người giỏi kiểm soát bóng. Tất cả bắt nguồn từ phát hiện Arnold vẫn có thể chơi tốt khi bó vào trung lộ.

Có thể mùa tới, đội chủ sân Anfield sẽ chủ đích chơi thiên về kiểm soát bóng nhiều hơn. Cũng có thể Mac Allister sẽ được Klopp yêu cầu phải cải thiện kỹ năng phòng ngự. Mặc dù vậy, cầu thủ 24 tuổi vẫn đánh dấu sự đổi mới của Klopp ở Liverpool..